اندو چیست؟ چه مواقعی در روند دندانپزشکی از اندو استفاده می شود؟ مزایا و معایب اندو چه موارد هستند؟ در این مقاله از آوا دنتال قصد داریم در مورد تمام مواردی که باید در مورد اندو بدانید، صحبت کنیم.
اندو به روشی از درمان ریشه ی دندان گفته می شود که آلوده به عفونت شده و باید تخلیه شود. این فرایند درمانی برای ترمیم دندانی که به شدت پوسیده و یا عفونت کرده است استفاده می شود. این روند با استفاده از تجهیزات اندو دندانپزشکی انجام می شود.
زمانی که این عضو کوچک بدن دچار پوسیدگی و عفونت می شود در صورتی که درمان نشود می تواند آسیب های زیادی به شما وارد کرده و ممکن است با گذشت زمان مینا و تاج دندان از بین برود. قبل از کشف روش درمان اندو ممکن بود در چنین شرایطی دندان خود را از دست بدهید اما حالا شما می توانید با استفاده از درمان اندو دندانی حتی قوی تر از قبل داشته باشید.
در واقع اندو را می توان به عنوان یکی از روش های مبارزه با دندان درد دانست! در گذشته زمانی که دندانی خراب یا پوسیده می شد، مجبور بودند دندان را به طور کامل بکشند و به جای آن از دندان مصنوعی استفاده کنند.
اندو چیست؟
اندو (Endo) یا درمان ریشه ی دندان که معادل انگلیسی آن Root Canal Treatment است، یک روش درمان است که دندانپزشک متخصص عصب کشی با برداشتن قسمت مرکزی و نرم دندان یا پالپ، ریشه ی عفونی را خارج کرده و سپس فضای داخل دندان را ضدعفونی و آن را با مواد مخصوصی پر می کند تا از نفوذ باکتری به داخل آن جلوگیری کند.
دندانی که دچار پوسیدگی می شود در صورتی که درمان نشود، رفته رفته مینا و تاج آن از بین می رود و فرسوده می شوند. استحکام نداشتن دندان باعث می شود تا پوسیدگی به عصب رسیده و نیاز به درمان اندو داشته باشد.
درمان اندو شامل مراحلی می شود که در ادامه به بررسی آنها می پردازیم:
- اولین قدم در درمان اندو گرفتن یک عکس رادیولوژی دقیق از دندان ها است.
- سپس یک آمپول بی حسی موضعی به بیمار تزریق می شود.
- پوسیدگی دندان باید کنار زده شود تا پزشک بتواند به بافت آلوده شده به عفونت دسترسی پیدا کرده و آن را تخلیه کند تا دندان تمیز شود.
- سپس به دلیل دسترسی راحت باکتری ها به دندان باید داخل کانال پر شود.
- و در آخر دندانپزشک متخصص دندان پوسیده را ترمیم می کند. همچنین به دلیل ضعیف شدن دندان باید آن را روکش کند تا در اثر ضربه آسیب نبید.
زمانی که صحبت از اندو دندان پیش می آید، برای بسیاری از مردم یادآور درد و اضطراب است! اما باید این موضوع را در نظر بگیرید که با وارد شدن روند اندو به دندانپزشکی، می توانید تا آخر عمر تمام دندان های اصلی خود را نگه دارید!
حالا بعد از اینکه متوجه شدید اندو چیست، شاید برای بسیاری از شما سوال پیش بیاید که برای انجان روند عصب کشی و اندو از چه لوازم و وسایلی استفاده می شود؟ برای کسب اطلاعات بیشتر در این حوزه در ادامه مقاله با ما همراه باشید.
لوازم اندو دندان کدامند؟
بعد از اینکه در مورد این موضوع صحبت کردیم که اصلا اندو چیست و چگونه انجام می شود، حالا می خواهیم در مورد لوازم و وسایل مورد نیاز برای اندو صحبت کنیم. دندانپزشکان معمولا این لوازم را با عنوان “ست اندو” می شناسند.
هر دندانپزشک بر اساس عادات و روش کار خود برای تهیه لوازم اندو نیاز به یک لیست و چینش خاص دارد تا بتواند انجام روند اندو را درست و راحت انجام دهد. به بیان دیگر، قانون خاصی برای تهیه یا چیدن لوازم اندو وجود ندارد و هر متخصص بنابر نیاز یا عادت خود می تواند چینش خاص خود را انجام دهد.
لوازم اندو شامل موارد زیر است:
- دستگاه رادیوگرافی اندو
- توربین و آنگل
- دستگاه اپکس فایندر
- دستگاه روتاری
- دستگاه آبچوراتور
به جرات می توان گفت لوازم اندو، عصای دست متخصصان حوزه عصب کشی و اندو هستند. تا اینجای مقاله متوجه شدیم اندو چیست و در ادامه می خواهیم در مورد هر یک از وسایل اندو صحبت کنیم. پس با ما همراه باشید.
1- دستگاه رادیوگرافی اندو
اولین موردی که می خواهیم در لیست لوازم اندو از آن صحبت کنیم، دستگاه رادیوگرافی اندو است.
دستگاه رادیوگرافی اندو دندانپزشکی یک وسیله تصویربرداری است که برای تهیه تصاویر پرتو ایکس از دندان‌ها و بافت‌های مجاور استفاده می‌شود. این دستگاه به دندانپزشکان کمک می‌کند تا به صورت دقیق تر تشخیص بدهند و برنامه‌ریزی درمانی مناسب‌تری برای بیماران خود داشته باشند.
متخصصان با استفاده از این دستگاه می توانند تصویر کاملا واضحی از دندان و ساختار آن در دست داشته باشند و با استفاده از آن هرگونه پوسیدگی دندان و ایرادات فک را شناسایی نمایند.
2- توربین و آنگل
دو ابزار بسیار مهمی که در لیست وسایل اندو قرار می گیرند و در این قسمت می خواهیم در مورد این دو به طور کامل و تخصصی صحبت کنیم، توربین و آنگل هستند. جالب است بدانید توربین در دندانپزشکی به عنوان مته استفاده می شود و بخش بالایی آن الماس وجود دارد. با استفاده از الماس موجود در توربین است که دندان تراش می خورد. آنگل ها هم همین کاربرد را دارند با این تفاوت که از قدرت بیشتری نسبت به توربین ها برخوردار هستند.
حتما شما هم زمانی که برای عصب کشی یا ترمیم دندان به مطب های دندانپزشکی مراجعه کرده اید، دیده اید که در برخی مواقع از تراشیدن دندان، صدای خشن تر و بلندتری بلند می شود. این قسمت متخصص در حال استفاده از آنگل است.
برای اطلاع بیشتر در مورد توربین و آنگل در وسایل اندو می توانید بخش پایینی را مطالعه کنید.
توربین
توربین در ست اندو کاری مشابه دریل های صنعتی را بر عهده دارد. دندانپزشک با استفاده از توربین، ساختار دندان را سوراخ می کند تا بتواند به بخش داخلی دندان و پوسیدگی های داخلی دست پیدا کند. توربین از بخشی به نام هد تشکیل می شود که آن را با کارتریج نیز می شناسند.
سرعت توربین های دندانپزشکی چیزی حدود 350 تا 400 هزار دور در دقیقه است که لقب یکی سریعترین دستگاه های مدور دنیا را به خود اختصاص می دهد.
دو نوع توربین اندو داریم: 1) بلبرینگی و 2) ایربرینگی
توربین هایی با کاتریج بلبرینگی نسبت به ایربرینگ ها از کیفیت بیشتری برخوردارند.
آنگل
آنگل هم مانند توربین از مهم ترین تجهیزات موجود در وسایل اندو به حساب می آید و برای تراشیدن دندان به کار می رود. برداشتن پوسیدگی بعد از سوراخ کردن دندان، توسط آنگل انجام می شود. قدرت بیشتری نسبت به توربین دارد و بالطبع صدای بیشتری تولید می کند. مراجعه کنندگان معمولا در طول استفاده از آنگل حس بدتری تجربه می کنند.
آنگل سرهای تیزی دارد که برای رفع کامل پوسیدگی بسیار مفید است.
3- دستگاه اپکس فایندر اندو
دستگاه سومی که جایگاه ویژه ای در ست اندو به خود اختصاص می دهد، دستگاه اپکس فایندر می باشد. این دستگاه یک دستگاه الکترونیکی است و استفاده اصلی آن، پیدا کردن طول ریشه دندان است. البته این مورد را نباید با دستگاه رادیوگرافی اشتباه بگیرید.
اما اپکس فایندر چطور طول ریشه دندان را اندازه می گیرد؟ ریشه دارای بخش انتهاییست که با نام اپکس شناخته می شود. اپکس در برابر جریان الکتریکی مقاومت خاصی دارد که از همین ویژگی برای اندازه گیری طول ریشه می توان استفاده کرد.
به این صورت که میزان مقاومت این جریان با اتصال دو سر الکترودها به لب و فایل ریشه تعیین می شود. هنگامیکه بافت دندان با فایل تماس پیدا می کند، جریان الکتریکی برقرار می‌شود و با صدای بوق یا چراغ چشمک زن روی دستگاه مشخص می‌شود.
4- دستگاه روتاری اندو
دستگاه روتاری و فایل های مورد نیاز آن را می توان از مهمترین و تخصصی ترین ابزار مورد نیاز برای اندو در نظر گرفت. از این دستگاه برای پاکسازی بهتر کانال ریشه استفاده می شود. به دلیل ساختار و جنس خاصی که دارد می تواند در زمان ورود به کانال ریشه، شکل دقیق ریشه دندان را به خود بگیرد. به همین دلیل دقت و کیفیت زیادی را ارائه می دهد.
دستگاه روتاری کمک می‌کند تا درمان ریشه بسیار آسان‌تر و با درد و مشکل کمتری انجام شده و درصد موفقیت در رفع مشکلات ریشه کانال را افزایش می‌دهد. همچنین این امکان را به همراه دارد که تا سال ها ریشه‌ی دندان بدون پوسیدگی و مشکل در استخوان فک باقی بماند و حفظ شود.
در صورت استفاده نادرست از دستگاه روتاری امکان وجود مجدد ریشه و خارج نشدن کامل آن وجود دارد. به همین دلیل است که گاهی اوقات حتی پس از انجام روند عصب کشی، بیمار همچنان در دندان خود در حس می کند.
دستگاه روتاری شامل 3 بخش اصلی است: 1) هد(Head) و 2) نک(Neck) و در نهایت 3) شانک(Shank)
5- دستگاه آبچوراتور اندو
دستگاه آبچوراتور آخرین مورد از لیست وسایل اندو است که می خواهیم در مورد آن با شما صحبت کنیم. از دستگاه آبچوراتور یا آبچوراسیون در روند ترمیم یا درمان ریشه دندان، برای درمان عفونت موجود در مرکز دندان استفاده می شود. می توان گفت آبچوره دندان زمانی نیاز است که عصب های دندان بر اثر عفونت تحت تاثیر قرار گرفته باشد.
آبچوره دندان روندی دردناک نیست و حتی می تواند دندانی را که باید کشید، تا حدی نجات دهد. یعنی مانع از کشیدن دندان می گردد.
به بیان دیگر، آبچوراتور زمانی مورد استفاده قرار میگیرد که ریشه دندان بر اثر عفونت آسیب دیده و نیاز به درمان دارد. با استفاده از دستگاه آبچوراتور، ریشه دندان که با عفونت تحت تاثیر قرار گرفته است، به طور کامل درمان شده و نیازی به کشیدن دندان نیست.
موارد استفاده از دستگاه آبچوراتور و درمان کانال ریشه
استفاده از دستگاه آبچوراتور و درمان کانال ریشه فقط در صورتی امکان پذیر است که با استفاده از اشعه ایکس در عکسهای دندانپزشکی، متخصص دندانپزشک تشخیص دهد به پالپ دندان فقط در اثر عفونت باکتریایی آسیب وارد شده است؛ در این حالت پالپ دندان با عفونت باکتریایی آلوده شده و بر اثر تکثیر و گسترش باکتری ها در آن، شروع به مردن و از بین رفتن می کند.
علائم عفونت پالپ شامل موارد زیر است:
- درد هنگام خوردن یا نوشیدن غذا و نوشیدنی گرم یا سرد و تحت تاثیر قرار گرفتن ریشه
- درد هنگام گاز گرفتن یا جویدن، خصوصا مواد غذایی سرد و یا سفت
- تورم صورت
- لق بودن دندان
- تیره شدن دندان
- تورم لثه در نزدیکی دندان آسیب دیده
- خارج شدن چرک و عفونت در محل دندان آسیب دیده و طعم بد دهان
با مشاهده این موارد هرچه سریعتر به دندانپزشک مراجعه کرده و دندان خود را نجات دهید!
دلایل به عصب رسیدن دندان چیست و چه نشانه هایی دارد؟
از نشانه های نیاز دندان به اندو می توانیم به درد های شبانه ی دندان یا درد نبض دار آن اشاره کنیم که با مصرف قرص آرام نشده و درد از بین نمی رود. حساس شدن دندان به سرما و گرما نیز از علائم دیگر مشکل عفونت داشتن آن است.
همچنین با وارد شدن ضربه به دندان و گاهی فقط لمس کردن آن و احساس درد نیز یکی دیگر از علائم به عصب رسیدن دندان است که باید هرچه سریع تر درمان شده و مراقبت های لازم از آن به عمل آید.
از دلایل به عصب رسیدن دندان می توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
- ترک داشتن دندان
- پوسیدگی وسیع
- سایش شدید
- عفونت
- آبسه
- پرکردگی های قدیمی
مراقبت های پس از اندو
با اینکه انجام اندو کاری آسان و ساده به نظر می آید اما پس از عصب کشی و انجام اندو دندان بهتر است که تا چند روز موارد زیر رعایت شوند:
- غرغره آب گرم همراه با نمک
- خودداری از انجام فعالیت شدید بدنی
- در صورت استفاده از مسواک و نخ دادن بادی مراقب لثه ی التهاب کرده باشید.
- خودداری از جویدن مواد غذایی سفت مانند آجیل
- حتی الامکان تا 48 ساعت از جویدن با دندان درمان شده خودداری کنید.
- در صورت داشتن درد می توانید از مسکن هایی مانند استامینوفن استفاده کنید.
- باید در حین خوردن و آشامیدن دقت زیادی داشته باشید زیرا امکان شکستن دندان در روزهای اول زیاد است.
- در صورت افتادن پانسمان باید سریعا به پزشک خود مراجعه کنید تا دوباره دندان شما را پانسمان کند.
- در روز های ابتدای اندو ممکن است دندان های شما به دلیل التهاب، کوتاه و بلند باشد که این مشکل زود از بین می رود.
بیشتر بخوانید: اپکس فایندر چیست؟
مزایا و معایب اندو دندان چیست؟
به دلایل مختلفی نیاز به اندو به مرور زمان بیشتر از پیش شده است. ولی با توجه به مزایا و معایب این کار بهتر می توانید درباره این موضوع تصمیم گیری کنید و آگاهانه تن به این عمل بسپارید.
از مزایای اندو دندان می توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
- می توانیم بگوییم یکی از بهترین مزایای این روش درمانی این است که دیگر برای درمان عفونت ریشه دندان نیازی به کشیدن آن نیست.
- با انجام اندو می توان به سادگی مشکلاتی بجز عفونت ریشه مانند التهاب دندان و لثه را نیز درمان کرد.
- در صورتی که مواد استفاده شده برای پر کردن دندان شما از جنس مرغوبی باشد می تواند باعث افزایش طول عمر دندان شما بشود.
- انجام اندو ظاهری طبیعی برای دندان شما خواهد ساخت.
از معایب انجام اندو نیز باید به این موضوع اشاره کنیم که در صورتی که عصب کشی دندان به دست فردی متخصص و با تجربه انجام نشود می تواند باعث مشکلاتی مانند موارد زیر شود:
- عفونت مجدد
- شکستگی
- تغییر رنگ
- بی حسی
- آبسه
- و …
قیمت اندو دندان
متاسفانه به دلیل نوسانات بازار نمی توان قیمت مشخصی برای این روش درمانی گذاشت و می تواند مانند درمان های دیگر دندانپزشکی قیمت های متفاوتی داشته باشد.
زمانی که نیاز به درمان اندو داشته باشید برای برآورد هزینه های آن باید بدانید که موارد دیگری مانند پرکردن دندان، محل و موقعیت دندانپزشکی، تجربه ی دندانپزشک و … در تعیین قیمت آن تاثیرگذار بوده و باید به آنها توجه کنید.
البته لازم به ذکر است که درمان اندو بسیار مهم است و باید توسط یک دندانپزشک متخصص انجام شود تا از مشکلات احتمالی بعدی آن جلوگیری شود.
اما در هر صورت اگر شما دارای بیمه درمانی باشید به خصوص بیمه تکمیلی می توانید با استفاده از آن از پس هزینه های اندو دندان برآیید و جای نگرانی نخواهد بود.
کلام آخر
اندو دندان (ENDO) یک روش درمان برای دندان هایی است که درد به ریشه ی آنها رسیده باشد و پوسیدگی باعث ایجاد عفونت و یا التهاب لثه شده باشد. در این روش دندانپزشک متخصص، دندان پوسیده را تراشیده و قسمت نرم یا پالپ دندان عفونت را تخلیه کرده و به پاکسازی آن می پردازد. سپس تونل دندان را با مواد مخصوص و مرغوب می پوشاند تا از دسترسی میکروب ها به آن جلوگیری کند.
پس از انجام این روش درمانی به دلیل حساس بودن دندان بهتر است برای مراقبت از آن مواردی مانند شستشوی دندان، استفاده ی مناسب از مسواک و نخ دندان و مواردی از این قبیل را رعایت کنید تا دندان شما مجددا دچار مشکل نشود.
امیدواریم که تا انتهای این مقاله از آوا دنتال مقاله متوجه شده باشید اندو چیست و چه کاربردی دارد. همچنین در مورد مزایا و معایب آن بیشتر آگاه باشید. در این مطلب در مورد وسایل مهم مورد نیاز برای اندو نیز صحبت کردیم.
