درمان ریشۀ دندان یا آبچوریشن دندان عبارت از پر کردن کانال های ریشه دندان که یک روش درمانی در دندان پزشکی برای درمان عفونت در مرکز دندان می باشد. در این شرایط بیمار با شکایت از درد شدید اعصاب دندان و عفونت آن به شما مراجعه میکند.
آبچوریشن دندان زمانی پیشنهاد میشود که اعصاب دندان درگیر عفونت شده باشد. آبچوره کردن دندان فرآیند دردناکی نیست و حتی گاه میتواند از کشیده شدن بی مورد یک دندان نیز جلوگیری به عمل آورد. فرایند آبچوریشن دندان با استفاده از دستگاه آبچوراتور انجام خواهد شد که برای تزریق گوتا پرکا به کانال ریشهی دندان استفاده میشود.
این موضوع که آبچوریشن دندان چه زمانی مناسب است و دارای چه سلسله مراتب و ویژگیهایی می باشد، موضوع این مقالۀ تیم تجهیزات دندان پزشکی آوا دنتال می باشد که مطالعۀ آن برای دانشجویان و پزشکان خالی از لطف نخواهد بود.
زمان مناسب برای انجام آبچوریشن دندان
همان طور که میدانید، دندان از مینا و عاج تشکیل شده که زردی آن نیز به دلیل رنگ نمایان شدۀ روی آن میباشد. دندان یک بافت همبندی عروقی است که کار پشتیبانی از عاج دندان را بر عهده دارد و با دیواره های عاج دندان محاصره شده است.
هر گونه اقدام درمانی برای کانال ریشه فقط در صورتی ضرورت پیدا میکند که دندان پزشک با استفاده از رادیوگرافی و پرتو ایکس به این نتیجه رسیده باشد که پالپ دندان بر اثر عفونت باکتریایی آسیب دیده است. با آلوده شدن پالپ به باکتری، پالپ شروع به نابودی می کند و باعث تکثیر باکتریها میشود و قلمرو باکتریها در آن افزایش پیدا می کند. نشانه های عفونت پالپ به این ترتیب هستند:
- احساس درد فراوان در زمان خوردن یا نوشیدن مواد غذایی گرم و سرد
- احساس درد در زمان گاز گرفتن یا جویدن غذا (به ویژه غذاهای سفت)
- لق شدن دندان
- تورم لثه در نزدیکی دندان آسیب دیده
- تورم محسوس در صورت
- تغییر رنگ دندان به سمت تیرگی
- خروج چرک از کنار دندان آسیب دیده
- بوی بد دهان
با پیشرفت عفونت و عدم درمان به موقع آن، مرگ پالپ دندان قطعی می شود و بیمار احساس میکند که بهبود پیدا کرده؛ اما در واقع عفونت از طریق سیستم کانال ریشه در حال گسترش است.
در صورت بروز دندان درد حتماً باید به دندان پزشک مراجعه کنید. در غیر این صورت اگر دندان همچنان آلوده باشد، پالپ به خودی خود بهبود پیدا نمی کند.
آبچوریشن دندان
چگونگی انجام آبچوره دندان
اصل اساسی در روند درمان عفونت کانال ریشه، از بین رفتن تمام باکتری های آن است؛ که به یکی از این دو روش انجام می شود:
- از بین بردن باکتری ها از مسیر سیستم کانال ریشه (درمان کانال ریشه)
- کشیدن دندان
از آنجا که اصل بر نگه داشتن دندانهای طبیعی میباشد، لذا ما روش دوم یعنی کشیدن دندان را به شما توصیه نمیکنیم. پس از رفع باکتری ها، کانال ریشه پر و ورودی دندان بسته میشود. در بیشتر مواقع، بافت التهابی نزدیک دندان نیز خود به خود بهبود پیدا میکند. پیش از اقدام به درمان ریشه بی حسی موضعی ایجاد میشود و بیمار دردی از این بابت احساس نمیکند. در نود
درصد از موارد، بیمار میتواند تا دست کم ده سال پس از عمل آبچوره کردن همچنان درمان مؤثری داشته باشد.
تکنیک آبچوریشن دندان چگونه انجام میشود؟
1.پس از بازیابی شکل اصلی کانال، گوتا پرکای مناسب در کانال قرار میگیرد.
- سپس سری گوتا کاتر در قسمت اوریفیس کانال قرار می گیرد و دستگاه با نگه داشتن کلید پاور، روشن می شود تا سری گرم شود. سپس اضافه های گوتا پرکا برش میخورند؛ به طوری که از سمت اپکس ۶ تا ۹ میلی متر باقی می ماند و به مدت 5/1 تا ۲ ثانیه به سمت اپکس متراکم میگردد.
- کلید پاور رها میشود تا سری شروع به سرد شدن کند. در همین حین به مدت حدود هشت ثانیه به متراکم کردن گوتا پرکا به سمت اپکس ادامه داده میشود و سپس دوباره کلید پاور را فشار داده میشود و به مدت یک تا یک و نیم ثانیه گوتا پرکا متراکم میشود؛ به طوری که ۴ الی ۷ میلی متر ورک لنث را پر کند.
- دوباره با استفاده از هند پلاگر، گوتا پرکا به سمت انتهای کانال متراکم میشود.
- در این مرحله، با استفاده از گان آبچوراتور، از قسمت بالای گوتا پرکای متراکم شده در کانال، پر کردن کانال شروع میشود و در همین حین سر گان نیز از داخل کانال خارج میشود.
برای تهیهی انواع ابچوراتور به صفحهی لیست تجهیزات اندو دندانپزشکی مراجعه کنید.
مراقبت های پس از آبچوره دندان
اقداماتی که باید پس از بهبودی کانال ریشه و آبچوریشن دندان صورت پذیرد تا این مشکل دوباره به وجود نیاید، از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. لذا تا زمان تکمیل دورهی درمان از گاز زدن و جویدن غذاهای سخت خودداری کنید.
پس از درمان قطعی، دندان ترمیم شدهی شما نباید احساس دردی را ایجاد کند. هر چند که ممکن است تا مدتی حساس باقی بماند. برای از بین بردن هرگونه آثار ناراحتی و درد میتوانید از مسکنهای متوسط مثل ایبوپروفن یا کدئین استفاده کنید. اگر در صورت استفاده از مسکن باز هم احساس درد داشتید، به دندان پزشک مراجعه کنید. در بیشتر موارد میتوانید با روشهای زیر دندان های خود را از درمان بیشتر کانال ریشه بی نیاز کنید:
- توجه به بهداشت دندان و تمیز نگه داشتن آن
- عدم استفاده زیاد از غذاهای شیرین
- پرهیز از دخانیات، اعم از سیگار، قلیان و مواد مخدر
- مطالعه محتواهای آموزشی در مورد بهداشت دهان و دندان
نتیجه گیری
همان طور که در متن نیز به آن اشاره شد، هر چند آبچوریشن دندان گزینه بسیار بهتری در مقایسه با کشیدن آن می باشد، اما از ظرافت و نیاز به مهارت خاصی برخوردار است؛ که باید در زمان اجرا به آن توجه ویژه شود.
تیم تجهیزات دندان پزشکی آوادنتال به دانشجویان و به ویژه دندان پزشکان جوانی که به تازگی فعالیت حرفهای و عملیاتی خود را آغاز کردهاند شدیداً توصیه میکند که فرایند درمانی آبچوریشن دندان را به کرات آزمایش و خطاهای خود را زیر نظر یک دندان پزشک مجرب برطرف کنند تا کمترین شکایت و ناراحتی برای بیمار باقی نماند.
