تا به حال به این فکر کرده اید که عصب های دندان در چه قسمتی از دندان قرار دارند؟ پالپ دندان قسمتی است که از بافت نرمی تشکیل شده و عصب های دندان در آن قسمت وجود دارند.
در حالت طبیعی هیچ گونه دسترسی ای به این قسمت وجود ندارد چرا که زمانی که کوچک ترین دسترسی ای به آن ایجاد شود ممکن است بیماری های مختلفی ایجاد شده و دندان را از بین ببرند. به همین دلیل همواره باید از پوسیدگی دندان های خود جلوگیری کنید تا از هیچ گونه میکروب و بیماری به آن وارد نشود.
در ادامه این مقاله از مجموعه مقالات اندو دندانپزشکی آوادنتال همراه ما باشید تا به بررسی پالپ دندان و موارد مرتبط با آن بپردازیم.
پالپ دندان چیست؟
پالپ دندان یکی از قسمت های داخلی دندان است که حالتی نرم دارد و زیر سطح دندان که قسمتی سخت است قرار دارد. عصب ها در این قسمت از دندان جمع شده و قسمتی از پالپ دندان می باشند به همین دلیل باید توسط دیواره های سخت دندان محافظت شود تا از نفوذ هر گونه میکروب و آلودگی به این قسمت جلوگیری شود. این قسمت از قسمت های بافت همبند نرم، عصبی، عروقی و عناصر لنفاوی تشکیل شده است و در مرکز هر دندان قرار دارد.
زمانی که دندان دچار پوسیدگی می شود، به مرور زمان ساییده و سوراخ شده و حتی ممکن است بشکند و در صورتی ادامه ی این شرایط، دندان کم کم به عصب و قسمت پالپ می رسد. زمانی که دسترسی به پالپ دندان برای میکروب ها آزاد شود تنها پس از مدتی دندان به شدت آلوده شده و دچار مشکلاتی مانند عفونت می شود و دندان باید حتما درمان شده و آلودگی از داخل آن خارج شود.
نکته ی مهم در رابطه با پالپ دندان این است که به طور کلی این قسمت که مغز دندان نیز نامیده می شود فعال و زنده می باشد اما با وجود کوچک ترین پوسیدگی در دندان ممکن است به آسانی به پالپ آسیب رسیده و باعث مرگ آن شود.
ساختار پالپ دندان به چه صورت است؟
ساختار پالپ دندان به این صورت است که توسط عاج دندان احاطه شده است پس امکان انبساط برای آن وجود ندارد. این قسمت دارای گردش خود جانبی نیست و دارای سلول هایی به نام ادنتوبلاست می باشد که در قسمت خارجی پالپ قرار دارد. پالپ دندان به دلیل آنکه از سلول های مزانشیمی برخوردار می باشد توانایی بازسازی سلول های مرده ی خود را دارد.
حفره پالپ دندان دارای کانالی است که از طریق سوراخ آپیکال به پریودنتوس متصل می شود که رگ ها و اعصاب دندان از طریق آن وارد قسمت پالپ دندان می شوند.
چه مواردی به پالپ دندان آسیب می رساند؟
یکی از مهمترین مواردی که باعث آسیب رسیدن به پالپ دندان می شود این است که هنگامی که متوجه پوسیدگی دندان می شوید آن را ترمیم نکنید. پوسیدگی دندان ها می تواند باعث سوراخ شدن دندان شود و به این ترتیب پالپ دندان را آسیب پذیر کند.
در حقیقت هر چه دیر تر به پوسیدگی های دندان رسیدگی شود آسیب های بیشتری به آن وارد می شود و حتی ممکن است به مینا و عاج دندان نیز آسیب برساند. به این صورت که پالپ دندان دچار عفونت خواهد شد و دندان را از درون از بین خواهد برد.
علاوه بر این مواردی مانند ضربه های ناگهانی ای که به دندان وارد می شود و یا خوردن خوراکی های سفت نیز می تواند باعث شود تا پالپ به شدت آسیب ببیند.
درمان ریشه یا پالپ دندان چیست؟
زمانی که پالپ دندان دچار عفونت می شود، علائمی دارد که با عفونت جزئی دندان متفاوت است. به این صورت که درد شدیدی دندان شما را فرا می گیرد و شب ها نیز درد آن بیشتر خواهد شد. برخورد آب سرد و گرم با دندان این درد را شدیدتر می کند و با مصرف هیچ قرص و دارویی درد تسکین نخواهد یافت.
هنگامی که پالپ دندان به این صورت دچار عفونت می شود نیاز به درمان ریشه و یا اندو دندان داریم. در این روش متخصص اندودنتیست به کانال دندان شما دسترسی ای ایجاد می کند تا به این ترتیب بتواند محتویات داخل آن را تخلیه کند و بخش پالپ دندان که دچار عفونت شده را خالی کند. اما پس از تخلیه آن باید هر گونه دسترسی به قسمت پالپ دندان را از بین ببرد تا از آلودگی مجدد آن جلوگیری کند. متخصص اندودنتیست این کار را با استفاده از پر کردن مجدد دندان با موادی مخصوص انجام می دهد.
مراحل دقیق اندو دندان به ترتیب زیر می باشند:
- ایجاد دسترسی به کانال دندان
- تعیین طول ریشه ی دندان
- پاکسازی داخل کانال
- پر کردن مجدد دندان
- پانسمان دندان و ترمیم موقت
- پرکردن کانال دندان با مواد مناسب اندو
تفاوت پالپ شیری و دائمی چیست؟
پالپ دندان های شیری و دائمی تفاوت چندانی با یکدیگر ندارند. با این حال محققین در رابطه با بافت شناسی دندان متوجه این موضوع شده اند که در قسمت پالپ دندان های شیری ناحیه ای کلاهی شکل از فیبر های شبکه ای و کلاژنی وجود دارد. به همین دلیل برخی از دندانپزشکان بر این اعتقاد هستند که درد در دندان های شیری نسبت به دندان های دائمی بسیار کمتر می باشد.
اما این تنها تفاوت موجود بین پالپ دندان های شیری و دندان های دائمی نیست، بلکه پالپ دندان های شیری در پاسخ های سلولی نسبت به پالپ دندان های دائمی متفاوت هستند و همچنین عفونت در پالپ دندان های شیری نیز بسیار کمتر است.
کلام آخر
پالپ دندان قسمت نرم دندان است که شامل عصب ها نیز می شود. این قسمت در زیر قسمت سخت دندان یعنی زیر مینا و عاج دندان می باشد که توسط آنها محافظت می شود.
پالپ دندان یکی از قسمت های حساس و حیاتی دندان است که در صورت آلوده شدن آن ممکن است آسیب های جدی به دندان وارد شود و برای جلوگیری از آسیب رسیدن به آن باید از سطح دندان مراقبت بیشتری به عمل آید. برای مثال می توانید از وارنیش فلوراید استفاده کنید تا مقاومت دندان های خود را بالا ببرید و اجازه ی پوسیدگی را به آنها ندهید.
